Trudne czasy - ważne spotkania
INPIRACJE:
- karty DIXIT
- „Przed i po” Anne-Margot Ramstein, Matthias Aregui, Wyd. Format
- Opowieści z najdalszych przedmieść” Shaun Tan, Wyd. Kultura Gniewu
- „Mędrcy do dzieci” Sophie Boizard, Wyd, Muchomor
„Trzy momenty wydają mu się najbardziej decydujące. Wszystkie trzy to spotkania” („Mędrcy do dzieci”, s. 12)
1. Proszę uczennice_uczniów, by wybrali 2 karty DIXIT: jedna ma być obrazem współczesnego świata, druga – świata w przyszłości (niedalekiej lub tej odległej).
Trudny wybór – jak mówią uczniowie - to odnalezienie karty o współczesnym świecie, w którym tak dużo się dzieje. Wybranym obrazom nadają tytuły:
- ŚWIAT DZIŚ: zagrożenie; ludzie jak marionetki; zagubienie w natłoku informacji; szukanie rozwiązań trudnych spraw; znaleźć światełko w tunelu.
- PRZYSZŁOŚĆ ŚWIATA: człowiek szuka rozwiązań; wędrowanie, by odnaleźć szczęście; docenianie wyjątkowości; miejsce na spełnianie marzeń; niepewność.
2. Przechodzimy do czytania obrazów z picturebooka „Przed i po”. Przy każdej stronie książki dzieci snują refleksje o emocjach, jakie wywołują ilustracje przedstawiające czas jako architekta zmian. Ilustracje pokazują rzecz, zjawisko, sytuację w dwóch ujęciach – przed zmianą i po niej. Są drzewa i zmiana spowodowana porami roku, jest bujna przyroda, potem ingerencja człowieka i budowa miasta. Jest dzień, a po nim noc, jest stos cegieł – potem mur.
W kl. 6 nawiązujemy do Karima – chłopca z książki „Kot Karima i obrazki”, by zastanowić się nad rolą obrazu w czytaniu o ważnych sprawach.
Refleksje młodzieży:
Widzimy, że Karim uciekł z Syrii ogarniętej wojną (to było PRZED ucieczką) do Polski – w bezpieczne miejsce (PO trudnej podróży).
Myślimy, że dzięki obrazkom/obrazom można zaprosić do rozmowy, ciekawie przedstawić ważne przemyślenia, tematy.
Zastanawiamy się, czy w przyszłości Karim będzie dalej opowiadał o świecie (przed – czas wojny, ucieczki, podróży) obrazami zamiast słowami (po – życie w bezpiecznym domu)?
3. Teraz z kolei czytamy historię o Eryku z książki „Opowieści z najdalszych przedmieść” Shauna Tana. Tekst przenosi w świat pewnej rodziny, do której – w ramach wymiany zagranicznej – przybywa student… „Czasem zastanawiałem się, czy Erykowi rzeczywiście jest dobrze. Był tak uprzejmy, że wątpię, czy powiedziałby nam o czymś, co mu przeszkadza. Kilka razy widziałem przez szparę w drzwiach spiżarki, jak pilnie się uczy. Wyobrażałem sobie wtedy, jak może się czuć tutaj, w naszym kraju” (s. 9-10). Eryk wprowadził do nowego domu pytania. Uczniowie zauważają – w rozmowie po lekturze tekstu, że jego pytania dotyczą tego, nad czym wcześniej domownicy się nie zastanawiali. Szczególnie upodobał sobie drobiazgi dla innych mało znaczące i im poświęcał uwagę. Kiedy wyjechał, domownicy odkryli, że w spiżarni, w której mieszkał, zakwitł ogród…, który pomimo upływu czasu pozostał i kwitnie.
Młodzi słuchacze zauważyli, że spotkanie z Erykiem nauczyło tę rodzinę inaczej patrzeć na to, co w domu i poza nim.
4. Na zakończenie czytamy krótki rozdział z „Mędrców do dzieci” (s. 12), w którym nauczyciel Klary i Leona spogląda w przeszłość i snuje opowieść o spotkaniach, które go zmieniły, ukształtowały. „Były nauczyciel Klary i Leona jest przekonany, że po części to inni ludzie tworzą nas. Gdyby nie poznał swojej matki, owego nauczyciela od francuskiego i człowieka z pomocy humanitarnej, nigdy nie stałby się tym, kim jest dziś”.
Zajęcia o spotkaniach z Innymi to najważniejsze lekcje w edukacyjnej przestrzeni. Ryszard Kapuściński napisał, że tak naprawdę istotą każdej podróży jest spotkanie z drugim człowiekiem, jego historią, kulturą, tożsamością. Takie spotkania sprawdzają naszą umiejętność słuchania i zrozumienia. Warto/trzeba dobrze zdać ten egzamin, bo tak naprawdę „Istniejemy jedynie poprzez spotkania” (Abbe Pierre).
Justyna Wołoszyk - Brzezińska
metodyczka ds. języka polskiego w Pomorskim Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku